سرمایه گذاری جایگزین
سرمایهگذاری جایگزین به داراییهای مالی اطلاق میشود که در دسته داراییهای سنتی سرمایهگذاری همچون سهام، صکوک و وجه نقد قرار نمیگیرند. از انواع سرمایهگذاری جایگزین میتوان به تأمین مالی جمعی، سرمایهگذاری خصوصی، سرمایهگذاری جسورانه، مشتقات مالی، صندوق املاک و مستغلات، صندوق زمین و ساختمان و صندوق/شرکت پروژه اشاره کرد. در سالهای اخیر سرمایهگذاری جایگزین پیشرفت چشمگیری داشته و ابزارها و داراییهای مالی متنوعی در این زمینه معرفی شده است. اشخاص حقوقی، سرمایهگذاران نهادی و اشخاص حقیقی با سرمایه بالا، اصلیترین مخاطبان سرمایهگذاری جایگزین میباشند. سرمایهگذاری جایگزین عموماً برای اشخاص ریسکپذیر و با دید میان مدت و بلند مدت جذابیت دارد.
معمولاً ابزارهای سرمایهگذاری جایگزین با داراییهای سنتی سرمایهگذاری همچون سهام و صکوک همبستگی کمتری دارد. از این رو صندوقهای بزرگ همچون صندوقهای بازنشستگی به منظور حفظ تنوعپذیری سبد سرمایهگذاری، بخشی از سرمایهی خود را در این ابزارها سرمایهگذاری میکنند.
تأمین مالی جمعی
تأمین مالی جمعی به معنای دریافت سرمایههای کوچک از تعداد زیادی از افراد است و شامل یک فراخوان، غالباً از طریق اینترنت جهت تأمین منابع یک طرح یا پروژه میباشد. تأمین مالی جمعی موجب تسهیل دسترسی به منابع مالی شبکه گستردهای از افراد جامعه میگردد.
سرمایهگذاری جمعی، کارزاری جهت حمایت جمعی افرادی مختلف از یک جامعه و پرداخت بخشی از سرمایه مورد نیاز جهت آغاز یک پروژه توسط افراد یا سازمان برگزارکننده کارزار است. جذب سرمایه مردمی جهت حمایت از طیف مختلف فعالیتها از جمله امداد رسانی به حادثه دیدگان، روزنامهنگاری شهروندی، حمایت هنرمندان از سمت طرفداران، کمپینهای سیاسی، بودجه راهاندازی استارت آپ، تولید آثار بصری، توسعه نرمافزار آزاد، توسعه اختراعات، تحقیقات علمی و پروژههای شهری است. در این روش فرد صاحب ایده، تا جایی که در توان دارد، کار خود را پیش برده و برآورد قابل قبولی از هزینههای تکمیل کار خود تهیه میکند و برنامه خود و میزان سرمایه لازم را در یک وبسایت عمومی اعلام میکند. این پروژه چه ساخت یک فیلم کوتاه باشد که تهیهکننده آن فیلم نامه را نوشته ولی هزینه ساخت آن را ندارد، یا خرید ابزار کار برای راهاندازی یک کارگاه، یا طراحی یک دستگاه پیچیده صنعتی، به مردم عرضه میشود و اگر چیزی باشد که نظر مساعد مردم را جلب کند، میتواند سرمایههای آنها را هم به کار بگیرد.
تأمین مالی جمعی در چهار نوع تأمین مالی جمعی مبتنی بر کمک مالی (تأمین مالی قرضالحسنه عموماً جهت امور خیریه یا عامالمنفعه)، تأمین مالی جمعی مبتنی بر پاداش (در نظر گرفتن پاداش در قبال تأمین مالی است. عموماً محصول طرح یا پروژه به عنوان پاداش اهداء میشود). تأمین مالی مبتنی بر بدهی (همانند وام) و تأمین مالی مبتنی بر سهم (سهامداری تأمین مالی کنندگان) میباشد.
سرمایه گذاری خصوصی
صندوق سرمايهگذاري خصوصی یک ابزار مالی است که به جمعآوری وجوه از سرمایهگذاران و هدایت آن به سوی شرکتهای خصوصی خارج از بورس از طریق خرید سهام شرکتها و شراکت با مالکین آنها میپردازد. اکثر صندوقهای خصوصی در قالب مشارکت محدود با سرمایه ثابت تشکیل میشوند و اهداف سرمایهگذاری از قبل تعیین نشده است. اداره یک صندوق سرمایهگذاری خصوصی در اختیار یک شرکت سرمایهگذاری خصوصی است که تخصص آن اجرای استراتژیهای سرمایهگذاری خطرپذیر، رشدی یا خریدهای تملکی میباشد.
سرمایه گذاری جسورانه
صندوقهای جسورانه با جمعآوري سرمايه از سرمايهگذاران و سرمايهگذاري در شرکتهاي داراي پتانسيل رشد زياد با هدف کسب بيشترين بازده اقتصادي ممکن در برابر پذيرش ريسک به فعالیت میپردازند. علاوه بر کسب بازدهي از سرمايهگذاريهاي بلندمدت در اين زمينه، کمک به رشد اقتصادي، کارآفريني و ايجاد اشتغال از ديگر اهداف صندوق به حساب ميآيند. در راستاي هدف يادشده، موضوع فعاليت صندوق جمعآوری منابع مالی و تخصیص عمدۀ آن به سرمايهگذاري در سهام استارتاپها با موضوع فعالیت در زمینه های طرحهای نوآورانه و یا فناورانه با رشد تخمینی بالا، به منظور به بهرهبرداری رساندن و تجاریسازی داراییهای یادشده از طریق تملک خرد یا مدیریتی میباشد.
مشتقات مالی
مشتقات مالی ابزارهای مالی هستند که ارزش آنها بر مبنای دارایی یا داراییهای پایه تعیین شده و بدون دارایی پایه ارزشی ندارند. این ابزارها عموماً قراردادی بین دو یا بیشتر از دو شخص بوده و محرک اصلی قیمت مشتقه، دارایی پایه آن میباشد. قرارداد آتی و اختیار معامله دو ابزار مشتقه شناخته شده در بازار مالی میباشد.
صندوق املاک و مستغلات
صندوق املاک و مستغلات یک شرکت سرمایهگذاری است که به تملک، ایجاد یا تأمین مالی املاک و مستغلات با قابلیت ایجاد درمد میپردازد. در این صندوق اشخاص میتوانند بدون خرید املاک و مستغلات، اجاره آن را دریافت کند. صندوقهای املاک و مستغلات در انواع مختلفی از داراییها شامل برج و آپارتمان مسکونی، هتلها، ساختمانهای مرتبط با درمان (همچون بیمارستان)، ادارات، مراکز خرید و انبارها فعالیت میکنند.
صندوق زمین و ساختمان
صندوقهای زمین و ساختمان، پساندازهای خرد و کلان اشخاص را تجمیع کرده و به سرمایهگذاری در ساخت پروژههای ساختمانی (شامل پروژههای ساختمانی تجاری، مسکونی و اداری) میپردازد و عواید ناشی از ساخت ساختمان بین سرمایهگذاران تقسیم میگردد. یکی از مزایای سرمایهگذاری در این صندوقها حفظ قدرت خرید سرمایهگذاران در برابر افزایش قیمت زمین و ساختمان در منطقه اجرای پروژه میباشد.
صندوق پروژه و شرکت پروژه
صندوقهای پروژه پس از بررسی علمی پروژهها و طرحهای اقتصادی مختلف، پروژهای خاص را انتخاب کرده و فرآیند تامین مالی را آغاز میکنند. صندوق های پروژه وجوه سرمایه گذاران را جمعآوری کرده و به ساخت و بهرهبرداری پروژههای مختلف تخصیص میدهند. صندوق پروژه یک روش تأمین مالی است که انجام آن تابعی است از قابلیت و توانایی پروژه در برگرداندن یا پس دادن بدهی قراردادی و جبران سرمایهگذاری انجام شده به نرخی متناسب با درجه مخاطرات یا ریسکهای ذاتی در فعالیت اقتصادی مربوطه.